Eindhovens Dagblad: Geen ruimte voor menselijkheid
Door JAN VAN GIJZEL
EINDHOVEN - Al elf jaar liggen ze op de algemene begraafplaats Stratum in Eindhoven gezusterlijk naast elkaar: Vilja Smolders en Izebella Ouderland, omgekomen bij een ongeval. De moeders hebben op de graven een kleine tuin aangelegd, die ze bijna dagelijks verzorgen. Maar na elf jaar gaat de gemeente de regeltjes toepassen en moet alles wijken voor gras.
Meis Kardol (r.) en Joke Smolders bij de graven van hun dochters. Foto Anja Ligtenberg
De datum 4 maart 1995 zal nooit verdwijnen uit het geheugen van Ad en Joke Smolders. ’s Ochtends om half negen stond de politie voor de deur met de voor hen vreselijke mededeling: ’Uw dochter Vilja is bij een verkeersongeval op de autobahn bij Freiburg om het leven gekomen’. En terloops werd ook verteld dat haar vriendin Izebella Ouderland eveneens was omgekomen.
„Het was het begin van een helse tijd”, zegt Ad Smolders in zijn rijtjeshuis in Gestel. Jonge, mooie, levenslustige vrouwen vielen in één moment weg. Vilja was 21 en Izebella 17. Nog steeds lijdt het paar zichtbaar onder het verlies. Beiden hebben hun baan moeten opgeven en zijn onder behandeling van een psychiater en een psycholoog. Joke en Ad Smolders laten de beelden weer de revue passeren. Zoals van de begrafenis, die geheel in de stijl van Vilja plaatsvond. Heel vrij. Dat betekende veel muziek, wat drank en zeker geen plaats voor tranen.
Naast elkaar
Een paar dagen ervoor had het paar op de gemeentelijke begraafplaats Stratum de plek moeten aanwijzen, waar hun dochter haar laatste rust zou krijgen. Toevallig had Meis Kardol, de moeder van Izebella, haar oog laten vallen op een plaats in dezelfde rij. Er werd besloten de twee vriendinnen naast elkaar te leggen. Nimmer was verteld welke reglementen voor de begraafplaats gelden. En dat breekt nu op.
Voor de beide moeders werden de graven erg belangrijk. Ze maakten er een gewoonte van om elke dag na werktijd even te kijken. Ze creëerden er een graftuin, die steeds aan het jaargetijde wordt aangepast. Er is te zien wanneer het voorjaar, Pasen of Kerstmis is. Aan het hoofdeinde staan twee klimopbogen met daarin van smeedijzer de namen van de meisjes. Bovendien staat er een bankje bij, waarop de vrouwen rust nemen voor enige bezinning. Joke: „Daar kunnen we onze emoties kwijt. Ik heb gemerkt dat rouwen heel hard werken is.”
De gedrevenheid om dagelijks naar Stratum te gaan, heeft een paar maanden geleden plaats gemaakt voor boosheid. De ouders zijn boos op de nieuwe beheerder en de gemeente. Waar de oude beheerder het had over een ’prachtig en indrukwekkend monument’, klaagt zijn opvolger over overtreding van de regels. De graven liggen namelijk in een gebied, waar alleen staande grafstenen zijn toegestaan en zeker geen graftuinen.
Er is slechts ruimte voor gras. Dat is de families Smolders en Kardol na elf jaar pas onlangs meegedeeld.Nadat de beheerder zijn probleem bij de afdeling Vergunningen van de gemeente had neergelegd, ging een brief de deur uit, waarin werd gesommeerd de graven naar de huidige regelgeving te herstellen. Een gesprek met een ambtenaar bracht de partijen niet nader tot elkaar.
Smolders: „Dat gesprek verliep heel correct, maar de ambtenaar hield vol dat dit niet mag. Er moet gras komen, zo staat immers in de regels. Ze voelen bij de gemeente niet aan wat die plek voor ons betekent. Er is geen ruimte voor enige menselijkheid.” Als de nabestaanden aan het graftuintje blijven vasthouden, zullen ze de stoffelijke resten van hun kinderen moeten herbegraven, zo is hen voorgehouden. „Daar moet je toch niet aan denken. Dat is voor ons volledig onbespreekbaar.”
De families verkeren voorlopig nog in onzekerheid. Ze weten zich inmiddels gesteund door LPF-raadslid Rudy Reker, die het college gevraagd heeft de graven te legaliseren. En Joke Smolders heeft een brief geschreven aan Eindhovens burgemeester Sakkers. Ze zou binnen vijf weken antwoord krijgen.
De gemeente kon of wilde gisteren niet reageren.
Eindhovens Dagblad, 10 augustus 2006 [link] http://www.eindhovensdagblad.nl/regio/article562411.ece
10 augustus 2006